Vandaag is aan de orde de begroting voor gemeente Leudal. Het samenstellen van een dergelijke begroting vergt veel werk en inzet door ambtelijke ondersteuning, college en ter voorbereiding ook door deze Raad. Het CDA dank iedereen die hier een bijdrage aan geleverd heeft.
Voorzitter, waar staan we op dit moment in onze gemeente?
Laten we om te beginnen vaststellen, dat we onze zegeningen mogen tellen in een wereld die meer dan in een recent verleden op talloze plaatsen in crisis verkeert, op drift raakt, oorlogen voert. Deze crises hebben inmiddels ook onze voordeur bereikt. Alleen al de talloze vluchtelingen, die Europa (en dus ook Nederland) bereiken zorgen voor de nodige problemen en uitdagingen. De zorgen (ook de financiële) van de gemeente Leudal verschrompelen tot luxe problemen tegen deze achtergrond.
Waar staat het CDA ? Als plaatselijke afdeling van een nationale partij, die ook internationaal sterke bindingen heeft met Europese en mondiale instituties, bemoeien we ons met alle dimensies van het politieke spectrum. Dat doen we op basis van een uitgesproken maatschappij- en mensbeeld. We streven naar een evenwichtige ontwikkeling van mens en maatschappij, waarin zowel de individuele als de sociale kant van het menselijk bestaan volwaardig aan bod komt;
waar compassie met alle menselijk lijden een hoofdlijn is; waar iedereen erbij hoort;
waar zin en betekenis van het bestaan alle aandacht krijgt. Dat doen we internationaal, nationaal, maar ook in de eigen gemeente.
En ja: dat leidt veelal tot een opstelling in het politieke midden. Dat leidt tot nuanceringen in de discussies en moeizaam zoeken van compromissen tussen uiteenlopende belangen. Geen gemakkelijke positie, maar volgens het CDA de enig juiste!
Zo kijken we dus ook naar de begroting voor 2016 , die als veelzeggende titel heeft: “Leudal op koers naar nieuwe kansen!”
Voorzitter, dit vooraf en om alles in een juist perspectief te zien.
Politiek klimaat en beeldvorming
Een trend die wij herkennen zowel landelijk als lokaal is het verharden van het politieke klimaat. Was het in het verleden zo dat er op bestuurlijk niveau respectvol met elkaar werd omgegaan en dat er werd gedebatteerd op basis van feiten, dan is dat heden ten dagen zeker geen vanzelfsprekendheid meer. In de Tweede Kamer, in de raadzaal, we kunnen er niet omheen. Bestuurders worden persoonlijk aangesproken in termen van: beroepsleugenaar, een grote nul, nepparlement. Nagenoeg altijd gaan deze kwalificaties uit van niet bewezen stellingen. Het sentiment leeft zou je kunnen zeggen. Er worden geen bewoordingen geschuwd om daarmee volop ruimte te geven aan eigen politieke profilering. Is dit nu de manier waarop we onze democratie willen laten functioneren? Dit is op geen enkele wijze in het belang van ons land of van onze gemeente. Het CDA spreekt de hoop uit dat hier een duidelijke kentering in zal plaatsvinden en dat we weer terug gaan naar de inhoud en het belang van onze inwoners.
In politiek-Leudal kunnen we daarmee de weg vrij maken voor het herstel van onderling vertrouwen. Onderling vertrouwen is immers de basis van samenwerken. Samenwerken voor een betere toekomst, de toekomst van Leudal. Als politiek moet er ons alles aan gelegen zijn om dit vertrouwen weer maximaal te laten groeien. Laten we ons daarbij allemaal eens een spiegel voorhouden. Als de wil er is blijft het dan ook niet alleen bij mooie woorden of voornemens.
Voorzitter, we zijn hier nu dieper op de onderlinge verhoudingen in gegaan, juist omdat we in deze raadsperiode nog 2,5 jaar met elkaar te gaan hebben. Maar nu weer over tot de orde van vandaag.
Om op een overzichtelijke manier onze CDA-inbreng te leveren, is onze bijdrage opgebouwd uit 3 onderwerpen namelijk:
- Wat is de basisboodschap van het CDA?
- Welke 3 trends ziet het CDA?
- Wat vindt het CDA van het begrotingsvoorstel?
- Wat is de basisboodschap van het CDA?
Op dit moment zien we dat het economisch beter gaat, maar tegelijkertijd zien we dat mensen steeds meer op zichzelf en op hun directe omgeving zijn aangewezen. Op zich niet erg, want het mensbeeld dat we in het CDA hebben gaat ervan uit dat iedere evenwichtige mens goed kan omgaan met de twee basiskrachten die ieder mens in zich draagt: de ene kracht is die waarbij je erkent dat je verantwoordelijkheid voor jezelf moet dragen. De andere kracht is die waarbij je onderkent dat je een sociaal wezen bent en dat ieder mens alleen maar kan leven in wisselwerking met andere mensen. Het eerste gaat uit van zelfredzaamheid, goed opgeleid zijn en kritisch zijn. Het andere gaat uit van elkaar steunen, van solidariteit, van het onderling opvangen van tekorten en handicaps.
Vanuit het CDA zien we dat andere partijen een keuze maken uit die twee krachten. Waarbij op dit moment lijkt door te slaan, dat wordt gekozen voor het model waarbij iedereen maar voor zichzelf moet zorgen. Een model dat haaks staat op onze visie dat je moet erkennen dat er altijd mensen zijn met authentieke tekorten, met handicaps, met achterstanden, met armoede.
En dan komen mensen al snel aan de zijlijn te staan of moeten een beroep doen op de mensen in hun directe omgeving. Het is juist voor deze mensen aan de zijlijn en voor de mensen die oog hebben voor degenen die een beroep op hen doen, dat wij oog en oor willen hebben. Nee, niet vanuit ‘rechts’, niet vanuit ‘links’, maar ‘recht door het midden’.
Geen gemakkelijke positie, maar volgens het CDA wel de enig juiste.
- Welke 3 trends ziet het CDA in Leudal?
Trend 1: Een forse toename van de burgerparticipatie en het aantal burgerinitiatieven
Veel meer burgerinitiatieven, dat is wat het meeste opvalt, dit jaar in Leudal. Mede ingegeven door de zich steeds verder terugtrekkende overheid ontwikkelt zich ook in onze dorpen een samenleving waarbij onze inwoners steeds meer zélf verantwoordelijkheid nemen. De gemeente faciliteert en trekt niet meer als vanzelfsprekend als eerste aan de kar. De politiek op méér afstand. Een trend die ook in Leudal duidelijk zichtbaar is.
Of het nu binnen het kader van Os Dorp is of daarbuiten: we hebben al heel veel ‘maatschappelijke energie’ kunnen waarnemen. Inwoners geven aan het belang te zien van onderlinge samenwerking.
Is deze trend nu een teken van armoede of van rijkdom? Gaat het in deze trend om mensen of om vastgoed en bezit?
Het CDA is trots op deze veranderslag die mensen met elkaar maken om in de eigen omgeving met een betere kwaliteit de dag van morgen tegemoet te treden. Er ontstaat op deze manier meer samenwerking en samenhang tussen onze inwoners. Wij zullen als raadsfractie er alles aan doen om deze veranderslag maximaal te faciliteren en te ondersteunen.
Trend 2: Meer financiële ruimte voor investeringen in de kwaliteit van samenleven
Dit jaar was een moeilijk financieel jaar. In de begroting van een jaar geleden moest de broekriem flink worden aangehaald. Forse bezuinigingen moesten worden aangekondigd en ook daadwerkelijk worden doorgevoerd. Niet alleen omdat onze toezichthouder dat eiste, maar ook omdat de jeugdzorg, de WMO en de arbeidsparticipatie nieuwe, grote en risicovolle onderdelen van ons gemeentelijk huishoudboekje werden.
Nu, één jaar later, kunnen de scherpste kantjes van de bezuinigingen worden afgehaald. En kunnen nieuwe initiatieven weer een beroep doen op gemeentelijke ‘support’.
Deze trend is nog betrekkelijk nieuw, maar koren op de molen van het CDA: door alles af te stoten en weg te bezuinigen wat we niet echt meer nodig hebben, ontstaat er eindelijk weer eens ruimte om te investeren in onze basisvoorzieningen. Om precies te zijn: de basisvoorzieningen die nodig zijn om ook in de toekomst de mensen in Leudal hun gezamenlijke activiteiten die ze belangrijk vinden ook goed te laten ontplooien. Dat kan in de ogen van het CDA heel goed samengaan met het strak houden van de briekriem voor onderdelen als overtollig vastgoed en overtollige accommodaties, de onderdelen personeel en organisatie en ook het openbaar groen. Ook in 2016.
We herhalen nog eens: het CDA kiest op de eerste plaatst voor mensen. Het zijn namelijk de mensen die het wonen, werken en recreëren in deze streek ook in de toekomst interessant kunnen maken en kunnen houden.
Zo kijkt de CDA-fractie naar de begroting voor 2016.
Trend 3: Een aanhoudende zorg over de economische ontwikkeling en werkgelegenheid
U had gedacht dat de trends die het CDA ziet alleen maar ‘hosanna en gloria’ zijn?
Fout gedacht.
Natuurlijk zien ook wij dat onze bedrijven de moeilijkste jaren achter zich laten. En ook zijn er de sprankelende initiatieven, zoals de uitbreiding van Nunhems Bayer, BRB Ittervoort, Buitenhof de Leistert, Geelen Counterflow en talrijke andere industriële bedrijven. En ook in de agro business scoren tientallen Leudalse agrarische bedrijven ver boven het gemiddelde.
Maar als CDA-fractie moeten wij de aandacht hebben voor het aandeel dat de gemeente levert aan bedrijven en instellingen die binnen Leudal vooruit willen. Wij zien graag een gemeente die niet alleen vergunningen afstempelt en vergunningen controleert, maar een ambtelijk team dat bedrijven en instellingen actief coacht op het moment dat ze een beroep doen op de gemeente. Daar kan bij het opnieuw inrichten van de organisatie nog best een verbeterslag worden gemaakt.
Verder weten we met zijn allen, dat het handen vol geld kost als teveel mensen ‘aan de kant staan’ en onvoldoende kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Het CDA heeft zorg over de mensen die noodgedwongen niet volledig hun eigen boontjes kunnen doppen en vraagt voor deze groep extra aandacht. Deelnemen aan de maatschappij via werk is immers méér dan de optelsom van het salaris. Het gaat ook om een intermenselijk contact, het voelen van de binding in een boeiende werkomgeving, verantwoordelijkheid krijgen en nemen. Allemaal factoren die het welbevinden als mens stimuleren.
Wonen in Leudal. Dat doen gelukkig een heleboel mensen, samen met ons, samen met elkaar. De CDA-fractie maakt zich zorgen voor de stagnatie in het woonbezit. Met name het verbouwen van verouderde gebouwen tot courante woonruimte voor instappers, komt nauwelijks of niet van de grond. Verder staan er teveel woningen te koop voor onwaarschijnlijk hoge prijzen, nog onbereikbaar voor de dertigers die met hun gezinnetje willen doorstromen. We kunnen nog even doorgaan, maar vragen om hieraan bij het opnieuw inrichten van de ambtelijke organisatie veel aandacht te besteden.
- Wat vindt het CDA van het begrotingsvoorstel?
Wat voor ons ligt is een begroting: dat wil zeggen een inschatting van inkomsten en uitgaven in 2016. Het is een begroting die voor het overgrote deel prima antwoorden geeft op de taken waarvoor de gemeente Leudal staat. Zeker vanuit financieel oogpunt gezien, hebben we dit keer weer van doen met een gezond en vertrouwen gevend kader voor alle gemeentelijk taken in 2016.
Ook al moeten we het nog hebben over enkele belangrijke amendementen, toch kunnen we nu al zeggen dat we de door het college gepresenteerde begroting, zeker op de hoofdlijnen, kunnen steunen.
Subsidies verenigingen
Tot slot van deze 1e termijn willen we kort speciaal aandacht geven aan de subsidies aan verenigingen. Zoals algemeen bekend, een voor het CDA belangrijk onderwerp.
Wij begrijpen heel erg goed dat diverse verenigingen erg bezorgd zijn over de teruglopende subsidies. Tegelijkertijd vernemen wij vanuit de maatschappij ook draagvlak voor de genomen beslissingen. Ook voor de gemeente zal de begroting immers op orde dienen te zijn. Op het gebied van de subsidies wil het CDA een vernieuwing bewerkstelligen: minder traditionele subsidiëring met vaste bedragen voor zowel actieve als minder actieve verenigingen. En in plaats daarvan een veel groter subsidieaandeel op basis van activiteiten die binnen de samenleving zijn gerealiseerd en ook voor die verenigingsactiviteiten die een grotere onderlinge samenwerking tussen de verenigingen laten zien.
Verder kan het CDA ook echt niet accepteren, dat bezuinigingen op verenigingen een ontwrichtend effect hebben op die verenigingen. Dat kan wat het CDA betreft nooit de bedoeling zijn. En zoals bekend dreigt dit op te treden voor met name de muziekverenigingen.
We zijn derhalve verheugd het college deze subsidiestroom één jaar wenst te temporiseren. Uiteraard vraagt ook het CDA dat deze verenigingen na dat jaar zich meer kunnen instellen en inzetten om bezuinigingen te realiseren.
Mochten verenigingen in financiële nood geraken, dan staat nog altijd voor de verenigingen een beroep open op het leefbaarheidsfonds van de gemeente.
Tevens staat in de begroting een bedrag van € 150.000,– extra geraamd voor het ontplooien van lokale initiatieven, hierop kan ook door verenigingen een beroep worden gedaan. U treft een amendering aan, om deze fondsen toegankelijker te maken voor verenigingen. Dus zowel de voorwaarden als de administratieve rompslomp zullen vereenvoudigd dienen te worden zodat er minder drempels opgeworpen worden om gebruik te kunnen maken van deze fondsen.
Bibliotheken
Zoals reeds vorig jaar aangegeven zijn bibliotheken wat het CDA betreft een basisvoorziening voor onze inwoners. Met name voor kinderen is lezen heel belangrijk voor hun ontwikkeling. Goede leesvaardigheden geeft later ook meer kansen op de arbeidsmarkt. 2016 is het jaar van het boek waarin ook extra aandacht gevraagd wordt voor de leesvaardigheid. Dit komt ten goede aan de welvaart en het welzijn binnen onze gemeente. We hebben kunnen vernemen dat er vanuit Spolt en Bibliocenter een voorstel is neergelegd wat onze goedkeuring kan wegdragen. Bibliotheekvoorziening in nagenoeg alle basisscholen van Leudal. Dit sluit goed aan bij de wenst die het CDA nog tijdens het bespreken van de kaderbrief heeft aangegeven. Om een dergelijke samenwerking ook op langere termijn een kans te kunnen geven achten wij het van belang om meerjarig meer ruimte in te boeken in de begroting. Het CDA denkt daarbij aan een bedrag van € 285.000,-. U treft hiervoor een amendering aan.
Toeristenbelasting
Leudal kent een levendige toeristische sector. Uiteraard heeft onze gemeente ook veel te bieden. Denk maar eens aan onze mooie natuur en onze gezellige dorpskernen. Ook het Toeristisch Platform Leudal is een belangrijke speler en gesprekspartner voor de gemeente in het kader van toerisme. Het CDA hecht eraan dat de toeristische sector betrokken wordt en blijft bij zaken aan gaande de stimulering van de toeristische aantrekkelijkheid van Leudal. De toeristenbelasting gaat zoals voorgesteld wordt door het college naar € 1,50.- per overnachting. Om deze sector een extra stimulans te kunnen geven, treft u een motie aan met de volgende strekking: college onderzoek de haalbaarheid en wenselijkheid om de toeristenbelasting voor kinderen tot en met 12 jaar af te schaffen. Leudal wordt hierdoor immers nog aantrekkelijker voor gezinnen met jonge kinderen. Ook is het streven van het CDA om de opbrengsten van de toeristenbelasting zichtbaarder in te zetten ten behoeve van de toeristische promotie.
Zwembad Ligteveld
Het CDA ondersteunt gedragen initiatieven die te goede komen aan sport en beweging, maar ook ten goede komen aan de leefbaarheid en samenhang binnen onze dorpen. Zwembad het Ligteveld is een dergelijk initiatief waarvoor veel vrijwilligers zich inzetten. De samenwerking met het zwembad in Neer en Leudal Park Oost kan veel voordelen opleveren. Goed om te vernemen dat er in de voorliggende begroting gelden zijn vrijgemaakt om voor 2016 de toekomst voor het zwembad te waarborgen. Wat het CDA betreft blijven we het zwembad subsidiëren, op zijn minst totdat er meer duidelijkheid is over de concrete plannen, financiering en exploitatie van Sportpark Leudal Oost. Hiervoor hebben wij een motie ingediend.
Voorzitter, tot zover onze CDA bijdrage in de eerste termijn, wat ons betreft: samen op koers naar nieuwe kansen.
Terug naar nieuwsoverzicht
